Project omschrijving
Scheepswerf Nieuwboer
De Botterwerf is de oudste werf van Nederland die nog in werking is. Spakenburg is de enige plaats van de provincie Utrecht die vroeger aan de zee lag, de Zuiderzee. Net als elke andere plaats aan de voormalige Zuiderzee was de visserij een grote bron van bestaan. De vissersschepen zijn inmiddels veranderd in een bruine vloot. In Spakenburg maakt en repareert scheepswerf de oude scheepswerf nog steeds botters voor die vloot. Het dijkdorp Spakenburg ontstond bij de in 1469 met een spui afgesloten Spakenburger gracht. In 1749 werd deze spui vervangen door een stenen sluis. Aan het eind van de 17de eeuw was de sluismond al als zeehaven in gebruik. De sterke groei van de vissersvloot leidde in 1886 tot de aanleg van een nieuwe haven. In 2011 is de reconstructie van de oude haven in Spakenburg-Bunschoten met de stenen sluis voltooid. De scheepswerf is tijdens Visserijdag vrij toegankelijk. Er wordt s’ochtends een botter te paard de helling opgetrokken op de manier zoals het vroeger ook ging. In de middag wordt de botter weer te water gelaten. Een spektakel!
Op de plaats waar tenminste vanaf 1583 een “schuytenmaekereye” moet zijn geweest, ligt sinds 1829 de scheepstimmerwerf Nieuwboer.
Zeven generaties Nieuwboer hebben een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de Zuiderzeevisserij. Het is een specifieke houtwerf en de oudste nog werkende werf van Nederland. Naast vele andere houten schepen gleden meer dan tachtig Zuiderzeebotters van de helling. De werf bestaat uit vier scheepshellingen, een rode houten loods (1901), een botterloods (1840) en een smederij (1904) op Oude Schans 86. De werf is een zogenaamde sledewerf, het schip wordt in de gehele lengte door een slede ondersteund. Ze is daardoor uitermate geschikt voor houten schepen. Op deze werf worden de vissersschepen tot op de dag van vandaag met hoogstaand vakmanschap onderhouden, gerepareerd en gerestaureerd.
De bijzondere locatie van deze unieke nog werkende botterwerf midden in het hart van Spakenburg is beeldbepalend voor het dorp en de haven. Er liggen nu rondom deze authentieke scheepshelling meer dan dertig botters, die nog steeds volop in gebruik zijn voor pleziervaart, wedstrijden en verhuurtochten.
De geschiedenis van de werf gaat terug naar 1750. Ze is vastgelegd in het boek ‘Van schuytenmaekerye tot botterwerf’ een uitgave van de Historische Vereniging Bunschoten in samenwerking met de Stichting Botterwerf Spakenburg.